Lesko zimową porą - najcenniejsze zabytki miasteczka
Podróżując Doliną Sanu lub po prostu jadąc w piękne zimowe Bieszczady, prędzej czy później traficie do Leska. To niewielkie, urokliwe miasteczko ma do zaoferowania mnóstwo ciekawych zabytków dostępnych o każdej porze roku – także zimą.
Niejako symbolem miasteczka jest XVI wieczny zamek wybudowany przez Kmitów – właścicieli Leska, po tym jak musieli opuścić zrujnowany przez węgierski najazd Sobień. Zamek kilkukrotnie zmieniał właścicieli: rodzina Barzych i Stadnickich, Józef Ossoliński, Ksawery Krasicki, co każdorazowo wiązało się z przebudowami. Podczas II Wojny Światowej został niemal kompletnie zniszczony, przez co już nigdy nie odzyskał swojego pierwotnego charakteru. Obecnie na leski zamek składa podłużny parterowy budynek przylegający do murów obronnych, oraz baszta wraz z częścią mieszkalną. Działa tam pensjonat i restauracja.
XVI-wieczny Kościół pw. Nawiedzenia NMP (pierwotnie pw. św. Mikołaja) to najstarszy na terenie Bieszczadów obiekt tego typu. Został ufundowany przez Piotra Kmitę – marszałka wielkiego i kasztelana sandomierskiego. Wnętrze zdobi piękny ołtarz. W pobliżu kościoła znajdziemy wieżę z dzwonnicą.
Centralną budowlą leskiego rynku jest budynek ratusza wzniesiony w 1896 roku. Piętrowy, z wieżą zegarową, utrzymany jest w charakterystycznym dla XIX w. stylu eklektycznym. Nad drzwiami wejściowymi widnieje herb Kmitów – pierwszych właścicieli Leska – „Śreniawa”.
Lesko to także wiele śladów kultury żydowskiej. Jeden z nich to najlepiej zachowana w Bieszczadach synagoga. Powstała w XVI w. po wydaniu edyktu królewskiego przez Zygmunta III Wazę w 1526 r. którego celem była budowa synagog obronnych tworzących system miejskich fortyfikacji. Charakter leskiej synagogi zdradza wieża wznosząca się przy budynku. Co ciekawe, w jej dolnej części, w lochu znajdowało się więzienie dla Żydów. Architektura Synagogi zachwyca do dzisiaj. We wnętrzu zobaczyć można ołtarz, będący uproszczoną kopią ołtarza z synagogi Złotej Róży we Lwowie. W ścianie umieszczona jest szafa ołtarzowa Aron ha-Kodesz, w której przechowywano ręcznie spisany na pergaminie Pięcioksiąg Mojżesza – Torę Rodał. W zewnętrznej elewacji ściany zachodniej, umieszczono wizerunek Tablic Mojżeszowych. Jednak od ostatniego remontu obiekt wiele stracił jeśli chodzi o estetykę, a każdy kolejny rok działa na jego niekorzyść.
Obecnym właścicielem budynku jest Galeria Sztuki Synagoga, której część ekspozycyjna zlokalizowana jest w głównej części budynku. Oficjalną działalność wystawienniczą synagoga rozpoczęła w 1978 roku z inicjatywy ówczesnego dyrektora domu kultury – pana Andrzeja Potockiego. Od tego czasu w okresie letnim galeria sztuki SYNAGOGA gości wystawy twórców związanych z Bieszczadami. Cyklicznie odbywa się tu impreza “Bieszczadzkie zadumania…”, na których można zobaczyć prace wykonane przez profesjonalistów i amatorów, różnych dziedzin twórczości: malarstwa, rzeźby, rysunku, grafiki, ceramiki, fotografii, rękodzieła, biżuteri artystycznej, itp.
Na mapie Leska odnajdziecie jedną z najstarszych nekropolii żydowskich w Europie. Na obszarze 3 ha znajduje się ponad 2000 macew – charakterystycznych nagrobków. Najstarsza z nich pochodzi z 1548 roku!
Niejako na deser po zwiedzaniu zabytków Leska, polecamy wybrać się na spacer na wzgórze “Baszta”, gdzie zlokalizowano kapitalny punkt widokowy z przepiękną panoramą na Połoninę Wetlińską, Łopiennik, Chryszczatą oraz Dolinę Sanu.
CHCESZ BYĆ ZAWSZE NA BIERZĄCO ZE WSZYSTKIMI WYDARZENIAMI I CIEKAWOSTKAMI Z REGIONU?
